Darmflora

Je hoort het tegenwoordig overal; in reclames, op de sportschool, in gezondheidsprogramma’s, en gelukkig ook al bij de dokter: darmflora. Maar wat is darmflora eigenlijk en waarom is het zo belangrijk? Darmflora is in feite het hele ecosysteem wat de slijmlaag in onze darmen vormt. Onze darmflora is opgebouwd uit miljarden micro-organismen; we hebben vele malen meer micro-organismen in onze darm dan cellen in ons lichaam. Dat zijn er nogal wat. Deze populaties aan micro-organismen bestaan voornamelijk uit bacteriën, maar in onze darmen leven eveneens schimmels, virussen en andere eencelligen. Bij ecosystemen hebben alle elementen een of meerdere functies die allen met elkaar verbonden zijn en ook onderling afhankelijk. In een ecosyteem, in de natuur, en dus ook in je lichaam, is altijd sprake van een symbiose. Een verandering heeft hoe dan ook impact op andere processen.

Bij darmbacteriën denk je wellicht in eerste instantie aan afweer; de goede beesten tegen de slechte beesten. Maar daarnaast is er nog een aantal zeer bekende functies van de darmbacteriën; ze spelen een rol bij:

• Bescherming tegen ziekteverwekkers
• Slijmlaag-vorming (de bescherming van onze darmwand en een comfortabele woonomgeving voor de micro-organismen)
• Versterking van het immuunsysteem
• Afbraak van voedingsinhoudsstoffen
• Aanmaak van verschillende substanties en boodschapperstoffen, zoals interleukinen, enzymen, neurotransmitters, hormonen
• Productie van voeding voor de darmwand zelf (korte vetzuren zoals boter- en melkzuur)
• Productie van vitaminen zoals vitamine B1, B2, B3, B6, B12 en K en foliumzuur, biotine en pantotheenzuur
• Ontgifting

Des te meer darmflora, des te dikker de slijmlaag en des te dikker die slijmlaag, des te beter het leefklimaat is voor de gunstige bacteriën, des te meer de darmwand beschermd ligt en des te beter de darm in staat is om ongewenste stoffen buiten te houden. Overgroei van bijvoorbeeld candida kan uitsluitend ontstaan wanneer de darmflora onvoldoende weerstand kan bieden. Maar denk ook aan klachten als hooikoorts, eczeem, allergische reacties en uiteindelijk auto-immuunaandoeningen. Wanneer immuunreacties optreden, weet je in ieder geval al dat er ongewenste stoffen het lichaam binnen hebben kunnen dringen en dus de dat lichaamsbarrières (huid, darm, slijmvliezen, longen, etc.) niet intact zijn.

Onze darmflora speelt echter niet uitsluitend een rol in de afweer en spijsvertering, het gaat veel verder. Onze darmflora bepaalt voor een groot deel ons dagelijks functioneren. Darmbacteriën (zowel goede als slechte), maar ook parasieten, kunnen door middel van het afgeven van signalen of boodschappersstoffen invloed uitoefenen op het centrale zenuwstelsel en daarmee op ons handelen, ons functioneren, de spijsvertering en zo ook onze gemoedstoestand. Daarmee zijn er duidelijke verbanden met klachten als depressie, OCD, ADHD, agressie, klachten binnen het autistisch spectrum, etc.

Nou beschikken we natuurlijk niet over 2 of 3 soorten bacteriën in onze darmen. Bij voorkeur hebben we een zo groot mogelijke diversiteit, om onze gezondheid op zo veel mogelijk vlakken te kunnen ondersteunen. In onze dikke darm leven onder andere bacteriën die zich voeden met vezels; fermenteerbare voedingsvezels welteverstaan. Deze bacteriën scheiden op hun beurt stoffen uit die een voorname bouwstof voor onze darmwand zijn. Bacteriën zijn net als wij afhankelijk van voeding(sstoffen) om te overleven. Wanneer wij te weinig fermenteerbare voedingsvezels eten, neemt de bacteriepopulatie af, met als gevolg minder bouwstoffen voor onze darmwand, maar ook minder weerstand tegen schadelijke bacteriën, toxines en ziekteverwekkers.

Voedingsvezels zijn van essentieel belang voor onze gezondheid. Een voedingspatroon waarin complexe koolhydraten en voedingsvezels worden beperkt, zoals koolhydraatarm, heeft dus zeker voor de lange termijn grote gevolgen. (Te) lage inname van fermenteerbare voedingsvezels heeft tot gevolg dat er minder voeding is voor de goede bacteriën, waardoor er op termijn steeds minder van die bacteriën kunnen overleven. Minder goede bacteriën heeft tot gevolg dat bovengenoemde functies van de darmbacteriën ook minder goed vervult kunnen worden; er worden minder voedingsstoffen (korte keten vetzuren) voor de darmwand aangemaakt, verminderde weerstand tegen ziekteverwekkers, dunnere slijmlaag, darmwand wordt minder beschermd (en raakt aangetast), de pH in de darm verandert, waardoor spijsverteringsenzymen niet optimaal meer kunnen functioneren (spijsvertering raakt verstoord), aanmaak en activatie van vitamines raakt verstoord, ongewenste stoffen kunnen steeds makkelijker het lichaam binnendringen met als gevolg een continue activatie van het immuunsysteem…

Nutritionele gezondheid is niet de kunst van het weglaten,
maar de kunst van het voeden!

Zorg dat je basisvoeding je voorziet in essentiële voedingsstoffen, en daarnaast kijk je naar het beperken van belastende stoffen. Voeden komt toch echt op de eerste plaats!

Helaas is het wel zo wanneer je geruime tijd weinig vezelrijke producten hebt gegeten, dat je niet zomaar opeens grote hoeveelheden vezels kunt verdragen. Dat betekent niet dat je vezels (fermenteerbare koolhydraten) moet vermijden, dat betekent dat het hoog tijd is om de darmgezondheid onder de loep te nemen.